آیا واقعأ دارویی برای افزایش حافظه وجود دارد؟

آیا دارویی را می توان یافت که با خوردن آن بتوان در یک شب، چند کتاب درسی را حفظ کرد و برای امتحان آماده شد؟

باید اذعان نمود که تا کنون خبر تولید چنین دارویی در مدارک علمی معتبر گزارش نشده است. اما با فرا رسیدن فصل امتحانات و شب های امتحان یکی از مهمترین دغدغه های دانش آموزان و دانشجویان مطالعه دروس عقب افتاده و کاهش استرس امتحان است. برخی دانش آموزان و دانشجویان به علت تبلیغات غلط و به دلیل عدم آگاهی با چنین توهمی پای در راهی می گذارند که به اعتیاد آنها ختم می شود.

این دارو با نام تجاری " ریتالین " توسط کمپانی دارو سازی " نوارتین " در سال 1954 به بازار دارویی دنیا عرضه شد. این دارو در ابتدا " نوارتین " نام داشت که از سال 1960 با رواج آن به " ریتالین " تغییر نام داد و در ابتدا برای درمان افسردگی، خواب آلودگی در طول روز و سندرم خستگی مزمن تولید شد، اما به تدریج با پیشرفت علم و تجربه های گوناگون مشخص شد می توان از این دارو در درمان کودکانی که دچار اختلال بیش فعالی و کم توجهی هستند، نیز استفاده کرد.

در سال های اخیر مصرف خودسرانه این دارو در کشورهای مختلف رو به افزایش گذاشته است. تمام ماجرا از کالج های آمریکایی و استرالیایی شروع شد. قرص ریتالین خواصی شبیه آمفتامین ( همان قرصی که به اکستازی مشهور است ) دارد و دانش آموزان و دانشجویان به دلیل تأثیر آن در درمان خواب آلودگی در طول روز، برای درس خواندن چند عدد از این قرص ها را مصرف می کردند.

مصرف این قرص در بین دانش آموزان و دانشجویان مشغول به تحصیل افزایش یافته و در ایام امتحانات داروخانه ها متوجه مراجعه بالای دانشجویان می شوند.

متأسفانه تعدادی افرادی سودجو و سوداگر برای رسیدن به سودهای کلان از فروش ریتالین، مصرف آن را یکی از عوامل بی خوابی، افزایش تمرکز و قوه یادگیری در شب های امتحان ذکر کرده و مصرف آن را برای افراد تبلیغ می کنند. عده ای از دانش آموزان و دانشجویان و حتی برخی از داوطلبان کنکور ( کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ) در اثر این تبلیغات کاذب به مصرف ریتالین مبادرت می کنند و گرفتار عوارض آن از جمله افسردگی، پرخاشگری، عدم تمرکز حواس، جنون و در نهایت اعتیاد دائمی به این مواد می شوند.

یک آسیب شناس اجتماعی عنوان می کند که متأسفانه سوء مصرف ریتالین برای درمان چاقی و لاغر کردن به ویژه در باشگاه ورزشی و در بین خانم ها نیز در حال شیوع است.

ریتالین موجب می شود فعالیت مغز بیشتر شود و حالت خواب آلودگی کمتر شود اما پس از آنکه اثر این دارو از بین رفت حالت گیجی، بی حواسی و اختلال تفکر در فرد ایجاد می شود و بیشتر افرادی که در شب امتحان از این ماده استفاده می کنند در هنگام امتحان تمرکز لازم را نخواهند داشت.

همچنین با مصرف مداوم این قرص، بدن فرد نسبت به آن مقاوم شده و فرد نیازمند داروی بیشتری می شود. مصرف ریتالین در کسانی که به آن وابسته شده اند گاهی به 20 عدد در روز هم می رسد و این افراد دیگر بدون قرص قادر به درس خواندن نخواهند بود. تحقیقات نشان داده است افرادی که برای یک یا دو بار سوء مصرف ریتالین داشته اند گرایش شدیدی به ادامه مصرف ریتالین و حتی سایر مواد محرک و قرص های روان گردان و شیشه می یابند.

چون ریتالین دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود، مصرف کنندگان تصور می کنند این قرص ها بی خطرند و آن " بد نامی " مواد مخدر را ندارند. در حالیکه عوارض مصرف خودسرانه این قرص ها می تواند در حد مواد دیگر نظیر کوکایین و آمفتامین باشد.

پزشکان و روانپزشکان با صراحت اعلام می کنند ترک کردن داروهای محرک آمفتامینی نظیر ریتالین و اکستازی بسیار سخت تر و پیچیده تر از کراک، هرویین و سایر مواد مخدر است.