معرفی واحد جوانی جمعیت و سلامت خانواده

خانواده یکی از اساسی ترین ارکان جامعه محسوب شده و به عنوان یک نهاد، از افراد مختلفی تشکیل گردیده است، خانواده دارای امتیازاتی است که آن را از دیگر نهادها با تشکیلات مشابه مجزا می سازد، یکی از این امتیازات وجود همگونی نسبی در اعضای آن است. این امتیاز در خانواده باعث می شود که اثربخشی فعالیت ها در آن با توجه به ارتباطات ذاتی که در بین اعضای خانواده برقرار است بیشتر و بهتر شود. بنابراین کارآیی برنامه های سلامت که محور توسعه اجتماعی است در محیط خانواده افزایش یافته و موجبات اعتلای جامعه را فراهم می آورد. از همین رو یکی از رویکردهای اصلی نظام سلامت برنامه ریزی مبتنی بر خانواده می باشد.

واحد سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشت با هدف تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه تحت پوشش برای گروه های سنی(نوزادان، کودکان، ، میانسالان، سالمندان، مادران باردار)  ارائه خدمت می نماید. شناخت توانائی های بالقوه منطقه، ابلاغ سیاست های بالا دستی به محیط، برنامه ریزی و تعیین سیاست های منطقه ای، تامین اقلام دارویی ،برنامه ریزی، نظارت و مشارکت درآموزش و بازآموزی پرسنل، افزایش سواد سلامت در جامعه، هماهنگی درون و برون بخشی و جلب مشارکت، نظارت بر عملکرد مراکز تابعه، توزیع اعتبارات و نظارت بر هزینه کرد اعتبارات، جمع آوری و پردازش داده ها، پایش و ارزشیابی برنامه ها ی جاری، انجام پژوهش های کاربردی از اهم وظایف این واحد می باشد.

رسالت :

حفظ وارتقای سلامت خانواده مبتنی بر گروه های مختلف سنی و گروه های هدف ویژه در کشور

معرفی برنامه های واحد:

♦ سلامت کودکان و ترویج تغذیه با شیر مادر:  این برنامه ها با هدف تامین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت کودکان، کاهش بار بیماریهای اولویت دار و مرگ و میر آنان در 6 بخش اصلی ارائه می گردند: 

1- مراقبت های ادغام یافته کودک سالم

2- مراقبت های ادغام یافته ناخوشی اطفال

3- پیگیری کودکان پرخطر بستری در بیمارستان‌ها (سامانهMCMC)

4- نظام مراقبت  مرگ کودکان 59-1 ماهه و احیا

5- ترویج تغذیه با شیرمادر و بیمارستان‌های دوستدار کودک

6- تکامل دوران ابتدای کودکی(ECD ) 

♦ سلامت نوزادان:  دوره نوزادی به 28روز اول تولد اطلاق می شود، این دوره برای شیرخواری که در حال تکمیل بسیاری از تطابق های فیزیولوزیک موردنیاز برای زندگی خارج رحمی است، دوره ای بسیار آسیب پذیر محسوب می شود. میزان بالای مرگ و میر و موربیدیتی در دوران نوزادی، آسیب پذیر بودن کودک را در طول این دوره زمانی تصدیق می کند. کاهش مرگ و میر کودکان کمتر از 5 سال یکی از اهداف توسعه هزاره می باشد و از آنجایی که مرگ نوزادان درصد زیادی از مرگ کودکان کمتر از 5 سال را به خود اختصاص داده است بدون توجه به سلامت نوزادان کاهش مرگ و میر این گروه سنی میسر نخواهد بود. با ارائه مراقبت صحیح و استاندارد در دوره نوزادی، فرصت رشد و تکامل مطلوب که حق طبیعی اوست فراهم می گردد.

برنامه سلامت نوزادان شامل:

1- برنامه بهبود کیفیت مبتنی بر شواهد (EPIQ)

2- مراقبت آغوشی مادر و نوزاد

3- برنامه پیشگیری از رتینوپاتی نارسی

4- برنامه توانمندسازی والدین در مراقبت نوزاد

♦ سلامت مادران: این برنامه شامل ارائه خدمات مربوط به مراقبت های پیش از بارداری، دوران بارداری و پس از زایمان، شناسایی و پیگیری مادران پرخطر به منظور ارتقاء سلامت مادر و نوزاد و پیشگیری از مرگ های قابل اجتناب آنها می باشد.

♦ قرارگاه جوانی جمعیت: با توجه به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی، با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز و در جهت جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال های گذشته، اشاره شده است تا با در نظر داشتن نقش ایجابی جوانی جمعیت در پیشرفت کشور، برنامه ریزی جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متناسب با سیاست های جمعیتی کشور انجام گیرد و اجرای سیاست ها به طور مستمر رصد شود.

♦ برنامه جوانی جمعیت: این برنامه شامل آموزش به خانواده ها و زوجین در آستانه ازدواج با هدف فرزندآوری سالم از طریق مشاوره  و آموزش، شناسایی و پیگیری و ارجاع زوجین نابارور و کاهش سقط های القایی  و همچنین برنامه های مرتبط به اداره جوانی جمعیت و اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از طریق تشکیل قرارگاه جوانی جمعیت در دانشگاه و تشکیل کمیته های تخصصی مرتبط با معاونت های دانشگاه درراستای اجرای قانون مذکور  می باشد.

♦ برنامه میانسالان: این برنامه با هدف ارتقاء سلامت زنان و مردان میانسال از طریق اجرای برنامه مراقبت های ادغام یافته سلامت میانسالان ارائه می‌گردد. هدف نهایی برنامه سلامت میانسالان، کاهش مرگ زودهنگام، افزایش امید به زندگی و ارتقاء سطح سلامت زنان و مردان میانسال است که در چارچوب دستیابی به اهداف زیر دنبال می شود:

 -1کاهش موارد مرگ زودهنگام زنان و مردان میانسال در راستای تعهدات بین المللی و ملی شامل بیماری‌های قلبی عروقی و سرطانهای شایع

 -2کاهش بار بیماری های شایع زنان و مردان میانسال مانند فشارخون بالا، دیابت، بیماری های عضلانی اسکلتی و اختلالات روانی، بیماری های ویژه دستگاه ادراری تناسلی و موربیدیتی های باروری و یائسگی

3- ارتقاء شیوه زندگی و افزایش کیفیت زندگی زنان و مردان میانسال از طریق کنترل عوامل خطر بیماریها مانند مشکلات تغذیه ای، فعالیت فیزیکی ناکافی، استعمال دخانیات و...
 -4توانمند سازی زنان و مردان میانسال در راستای افزایش سواد سلامت و تقویت خود مراقبتی

♦ برنامه سلامت سالمندان: این برنامه در قالب 2 برنامه ارائه می گردد:

1- برنامه مراقبت های ادغام یافته سلامت سالمندان 

2- بهبود شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی می باشد.

3-برگزاری هفته جهانی سالمند

اهداف اختصاصی واحد :

1-  کاهش میزان مرگ کودکان زیر 5 سال کمتر از 12 در هزار موالید زنده

2- کاهش مرگ نوزادان به کمتر از 8 در هزار تولد زنده

3-  رشد و تکامل همه جانبه کودکان  ( ECD)

4-   بهبود مراقبت تکاملی در بخش های مراقبت نوزادان

5- بهره‌مندی 75 درصد جمعیت تحت پوشش از مراقبت‌های اولیه سلامت

6- کاهش نسبت مرگ مادران به کمتر از 19 در صدهزار تولد زنده

7- افزایش درصد زایمان طبیعی

8- افزایش بارداری های برنامه ریزی شده

9- افزایش رضایتمندی از زندگی زناشویی در چارچوب سلامت باروری و جنسی به میزان 10 درصد سال پایه تا پایان برنامه

10- کاهش شیوع ناباروری های اکتسابی به میزان 5 درصد در مقایسه با سال اول برنامه

11- کاهش عوارض ناشی از بارداری، سقط و زایمان به میزان 5 درصد تا پایان برنامه

12-  افزایش پوشش خدمات نوین سلامت میانسالان به میزان 70 درصد جمعیت تحت پوشش

13- کاهش درصد بیماریهای شایع واگیر و غیر واگیر در سالمندان به میزان 5% سال پایه

14- ارتقاءنرخ باروری کلی به بیش از حد جایگزینی به میزان 2.1