سلامت زنان زیربنای سلامت خانواده می باشد و همچنین مشارکت آنان در تامین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه غیر قابل انکار است

بر اساس اعتقادات ما خانواده دارای اهمیت ویژه ای است. اسلام به ما آموخته که اهمیت و محوریت خانواده با زن است، جامعه پویا و سالم، در سایه محیط خانوادگی سالم به دست می آید. زنان میتوانند محور و مروج سلامت در خانواده باشند و با ترسیم الگوی درست شیوه زندگی برای کل اعضای خانواده مانند تغذیه مناسب، فعالیت بدنی مناسب و .....نقش فراوانی در پیشگیری از بیماری های غیر واگیری از جمله بیمار یهای قلبی و عروقی وسرطانها داشته باشند

. زنان می توانند با مشارکت فعال خود در زمینه های مختلف ورزشی و بویژه ورزش های همگانی الگوی مناسب ترویج فعالیت بدنی برای سایر افراد خانواده بویژه نوجوانان و جوانان باشند. انجام تحرکات جسمی منظم از ابتدای جوانی نه تنها به افزایش آمادگی جسمانی می‌انجامد، بلکه برای تقویت روح و روان نیز مفید است.

هرچند ورزش همگانی یک عامل اساسی در تأمین سلامتی و کیفیت زندگی افراد جامعه می باشد، ولی مردم براساس فرهنگ و نگرش، باورها و همچنین با توجه به ویژگی های فردی (سن، جنس، شغل) و وضعیت مادی خود در ورزش همگانی شرکت می کنند.لذا لزوم افزایش آگاهی زنان در خصوص تاثیرات مفید ورزش بر سلامت میتواند محرک مناسبی جهت تشویق زنان به فعالیت بدنی مسنمر و منظم و به دنبال آن ترغیب سایر اعضای خانواده باشد.

 فعالیت فیزیکی مناسب، ضامن سلامت زنان

ورزش منظم می تواند سلامت عمومی شما را بهبود بخشیده و به افزایش قدرت و استقامت شما در زندگی روزمره منجر شود.یکی از عوامل اصلی در بروز بیماریهای غیرواگیری همچون بیماریهای قلبی و عروقی، فشارخون بالا، دیابت، سرطانها و .... سنین بزرگسالی کم تحرکی است.

نکته حائز اهمیت این است که هیچ وقت برای ورزش کردن دیر نیست. سن شما هرچقدر که باشد، فوایدی که از ورزش می‌گیرید، به ادامه دادن آن ورزش بستگی دارد. حقیقت این است که افرادی که در میانسالی شروع به ورزش می‌کنند، نسبت به آنهایی که در جوانی ورزشکار بوده اما دست از آن کشیده‌اند، از سلامتی بیشتری برخوردارند.

طبق تحقیقات انجام گرفته، ورزشکاران مسن نسبت به گروه همسالانی که ورزش نمی‌کنند قدرت شناخت بیشتری دارند. چرا که ورزش، بویژه ورزش‌های ایروبیک، به حفظ و تقویت دقت و قدرت ذهنی کمک می کند ورزش ایروبیک یا ورزشهای هوازی باعث می شود قلب، ریه، رگ های خونی و عضلات بهتر کار کنند، همچنین به بهتر شدن اخلاق کمک می کند و خواب را بهتر و استرس را کاهش میدهد. همچنین می تواند خطر ابتلا به سرطان پستان در در آینده و عود آنرا کاهش دهد، و نیز خطرات ناشی از بیماری های قلبی، دیابت و پوکی استخوان را کاهش میدهد.

یکی از دغدغه‌های افراد میانسالی که به ورزش کردن تمایل دارند این است که چه ورزشی برای آنها مناسب‌تر است،  این مسأله بسیار متغیر است اما می‌توان گفت که این افراد باید در طول روز 30 دقیقه‌ ورزش متعادل و رو به شدید انجام دهند تا فواید آن را کسب کنند.

ورزش‌های قدرتی و هوازی مانند پیاده روی از جمله ورزش‌هایی است که برای سلامت روحی و فیزیولوژیکی افراد میانسال ضروری است. دوچرخه‌سواری، شنا و شرکت در ورزش‌های باشگاهی، همگی می‌توانند قسمتی از فعالیت‌های افراد میانسال باشند، اما ساده‌ترین و بهترین ورزش از دید متخصصان پیاده روی است. پیاده روی می‌تواند هم از نظر روحی و هم از نظر فیزیولوژیکی مؤثر باشد. همچنین نیاز به هزینه و تجهیزات ندارد و می‌توان براحتی روزی نیم ساعت این فعالیت را انجام داد. از سن40 سالگی به بعد بهتر است ورزش‌های استقامتی را به جای فعالیت‌های قدرتی در اولویت قرار داد. برای مثال، دوی استقامت یا نیمه استقامت بهتر و مناسب‌تر از دوی سرعت است. به همین ترتیب، می‌توانید بازی‌هایی مانند تنیس چهار نفره یا بدمینتون برای خود ترتیب دهید.

نقش فعالیت جسمانی در پیشگیری از ناباروری زنان

ناباروری به زمانی گفته می شود که یک زوج ، یکسال پس از مقاربت بدون جلوگیری قادر به بارداری نیستند. ناباروری در زوجها می تواند دلایل متفاوت داشته باشند. بر اساس تحقیقات به عمل آمده، از جمله دلایل ناباروری ، استرس بالا ، تخمک گذاری نامنظم و سندرم تخمدان پلی کیستیک است.ورزش مستقیما و مستقلا موجب تقویت یا تضعیف توانایی باروری نمیشود. ورزش با تاثیری که بر سایر عوامل موثردر باروری می گذارد نقش یک واسطه را بازی میکند. باروری درخانمها به شدت تحت تاثیر هورمون ها است. هر چه میزان چربی موجود در بدن یک خانم بیشتر باشد، میزان استروژنی که در بدن او تولید می شود بیشتر خواهد بود زیرا استروژن توسط چربی ها تولید می شود. اگر میزان استروژن در بدن خانمی بیش از حد باشد، تخمک گذاری به شدت کاهش می یابد.

ورزش با کاهش چربی بدن و در نتیجه کاهش استروژن، میتواند موجب افزایش باروری شود. حدود۱۲درصد از ناباروری هادرمیان خانم ها به دلیل وجود چربی بیش از حد در بدن و اضافه وزن است. ورزش همچنین روشی موثر برای کاهش استرس است. استرس نیز با ایجاد ناراحتی های روحی و تاثیر بر الگوی منظم قاعدگی، می تواند احتمال باردار شدن را کاهش دهد. در نتیجه با کاهش استرس می توان باروری را افزایش داد.

زنانی که تحرک کافی دارند، زمانی که اقدام به باردار شدن میکنند ، با مشکلات کمتری روبرو میشوند و به علت داشتن وزن مناسب از عوارضی مانند پرفشاری مخصوص زایمان ، اختلالات گوارشی و نیز چاقی بیش از حد مصون میمانند. تحرک و ورزش نقش ویژه ای در بارداری ، زایمان دارد.افزایش وزن در توانایی باروری زنان اثر نامطلوب داشته و احتمال سقط زودهنگام را به همراه دارد.

اختلال در تخمک گذاری یکی دیگر از دلایل عمده در ناباروری زنان به شمار می رود. به طور کلی 39 درصد از علل ناباروری مربوط به این مسئله است. مطالعات نشان داده اند که کاهش وزن موجب تخمک گذاری طبیعی و برقراری دوره های قاعدگی و افزایش توانایی باروری می شود.

یکی از عمدهترین دلایل نازایی در زنان ، خصوصاً در افراد چاق مربوط به عارضه تخمدان پلی کیستیک ( نوعی عارضه متابولیک ) است که میتوان با انجام حرکات ورزشی متعادل و زیر نظر پزشک این عارضه را درمان کرد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. ورزش های متعادل از جمله یوگا ، مدیتیشن استرس در خانمها را تا اندازه زیادی کاهش داده و توانایی باروری را افزایش می دهد. تحقیقات نشان می دهد ورزشهای متعادل از مهمترین راههای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک است.

نقش فعالیت فیزیکی در پیشگیری از سرطان های زنان

سالیانه 120 هزار زن در کشور فوت می کنند از این تعداد، 15 هزار مورد مربوط به انواع سرطان ها است. برخی از سرطان ها منجر به مرگ نمی شوند، اما ایجاد ناتوانی می کنند، شناخت عوامل خطرساز سرطان ها، برای پیشگیری و غربالگری، جزو موضوعات مهم است که باید برای پیشگیری و غربالگری آن، تلاش کرد.ضمن آنکه سرطان پوست در مردان و زنان به صورت مشترک یک عامل تهدید کننده بشمار می رود بیشترین مرگ و میر زنان مبتلا به سرطان، در خصوص سرطان های گوارشی، معده، مری و کولورکتال است

امروز سرطان سینه یکی از بارزترین سرطان ها در میان زنان است و سالیانه تعدا زیادی از زنان را درگیر می کند . علل محیطی ، ژنتیک و سبک زندگی مهمترین دلائل ابتلا به این بیماری است . تحقیقات نشان داده است افرادی که سرطان دارند، اگر ورزش مرتب و منظم داشته باشند، روحیه آنها تقویت می شود و اندام مناسبی خواهند داشت و اعتماد به نفس بیشتری در برابر بیماری خود خواهند داشت. نتایج تحقیقات انحام شده نشان می دهد که زنان یائسه ای که ورزش را به طور مرتب و منظم انجام می دهند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها تا حدود ۲۰ درصد کاهش می یابد.

سرطان در طی زمان و با تغییرات آرام سلولی به وجود می آید که ورزش مداوم به روشهای متفاوتی می تواند از بروز آن جلوگیری کند:

۱-کاهش استرس:استرس یکی از عوامل کمک کننده به ایجاد سرطان است که با ورزش انرژی فرد تخلیه می شود و از احتمال بروز آن می کاهد.همچنین در طی ورزش تغییرات هورمونی به وجود می اید که درخلق و خوی فرد و کاهش استرس موثر است.

۲-بهبود وضعیت سیستم ایمنی:با افزایش سن و ورود به دوران پیری سیستم ایمنی بدن کاهش می یابد. و شخص را در معرض ابتلا به بسیاری از بیماریها از جمله سرطان قرار می دهد.که ورزش از طریق افزایش قدرن سیستم ایمنی می تواند خط ابتلا را کاهش دهد.

۳- افزایش تحرک روده و کولون:تحقیقات نشان داده ورزش خطر ابتلا به سرطان کولون را تا ۵۰% کاهش می دهد.

۴-کاهش افسردگی:امروزه یکی از عوامل شناخته شده در ایجاد سرطان افسردگی می باشد. با انجام ورزش فرد وضعیت روحی مناسب پیدا می کند که این امر موجب کاهش بروز افسردگی و در نتیجه کاهش بروز سرطان می شود.

۵-بهبود و اصلاح  شیوه درست زندگی:افرادی که ورزش می کنند برنامه غدایی مناسب تری را رعایت می کنند همچنین افراد ورزشکار معمولا کمتر سیگار می کشند و نسبت به سایر افراد کمتر الکل مصرف می کنند.همانطور که می دانید دخانیات و الکل از مواد مهم در ایجاد سرطان می باشند.هچنین غذاهای پرچرب خطر ابتلا به سرطان سینه و کولون را افزایش می دهند.

6-جلوگیری از چاقی:60 درصد بانوان بالای میانسال ایرانی، دچار چاقی و اضافه وزن هستند، یکی از مهم ترین عوامل موثر در ابتلا به سرطان چاقی است.ورزش‌های هوازی با تغییرات در تشریح هورمون استروژن و متابولیسم بدن، خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می‌دهند.