ویتامین D به عنوان یکی از ویتامین محلول در چربی دارای نقش های مهمی در بدن است.

شرکت در متابولیسم کلسیم و فسفر برای سلامت و استحکام استخوان ها و تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری ها از جمله بیماری های تنفسی. همچنین کمبود ویتامین D در بروز بیماریهای غیرواگیر از جمله برخی سرطان ها، بیماری های قلبی و عروقی، دیابت و بیماری های خود ایمنی نیز دخالت دارد.

از جمله راهکارهای پیشگیری و کنترل کمبود ریز مغذی ها درسیستم بهداشتی درمانی کشور: مکمل یاری، غنی سازی مواد غذایی وآموزش و اصلاح الگوی غذایی جامعه است. ویتامین D را می توان از سه منبع اصلی دریافت کرد: تولید در داخل بدن از طریق قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی ویتامین Dو مصرف مکمل.

درحال حاضر، کمبود ویتامین D از مشکلات شایع در کشور به شمار می رود. به طوری که شیوع کمبود ویتامین Dاز حدود 24 درصد در کودکان 23-15 ماهه تا 86 درصد در مادران باردار متغیر است و این کمبود در شهرها بیشتر از مناطق روستایی     در همه گروه های سنی دیده می شود. بنابراین در تمام استان های کشور به منظور پیشگیری از بروز کمبود این ویتامین، ارائه مکمل مگادوز ویتامین  Dطبق دستورالعمل های کشوری به شرح زیر لازم و ضروری می باشد:

در مورد کودکان (3 تا 12سال):در حال حاضر برنامه کشوری برای مکمل یاری آنها درنظر گرفته نشده است. با توجه به توصیه های کمیته کشوری پیشگیری و کنترل کمبود ویتامینD، به مادران آموزش داده شود که هر 2 ماه یکبار یک عدد مکمل 50 هزار واحدی ویتامین D تهیه و به کودک خود بدهند.

مکمل یاری ویتامین Dجهت نوجوانان 13 تا 18سال (دانش آموزان مقطع متوسطه) به صورت هر ماه یک عدد قرص ژله ای      50 هزار واحدی در طی 9 ماه سال تحصیلی انجام می شود.

همچنین مکمل یاری جهت بزرگسالان بالای 18 سال به صورت ارائه مگادوز یا دوز پیشگیری ماهیانه یک عدد قرص ژله ای مذکور از طریق سیستم بهداشتی در سراسر کشور در حال پیگیری و انجام می باشد.

مکمل های تجویز شده از طریق سیستم بهداشتی درمانی تامین کننده بخشی از نیازها می باشد و مابقی باید از طریق منابع غذایی حاوی کلسیم (شیر و لبنیات، انواع کلم، حبوبات و ...) و ویتامین D (ماهی های چرب، لبنیات، زرده تخم مرغ و ...) تامین شود.

مصرف همزمان مکمل 50 هزار واحدی ویتامین D با قرص کلسیم-دی بدون اشکال بوده و در محدوده ایمن از نظر دریافت ویتامین D قرار دارد. مکمل کلسیم همراه یا بعد از غذا میل شود.برای پیشگیری از کمبود ویتامین D"در زنان باردار، لازم است مطابق با دستورعمل مکمل یاری روزانه مادران باردار (1000 واحد روزانه)اقدام شود.

با توجه به این که نوع تزریقی ویتامین D، زیست دسترسی خوبی ندارد، لذا در سطح پیشگیری از کمبود این ویتامین، شکل تزریقی آن توصیه نمی‌شود.

همچنین برای شرایط کنونی، سازمان جهانی بهداشت هیچ گونه توصیه جدیدی مبنی بر مصرف مکمل ویتامین D به منظور پیشگیری از بیماری های تنفسی و ویروس کرونا (COVID -19)ارائه نکرده است . لذا برنامه مکمل یاری ویتامین D  مطابق     با دستورالعمل های موجود برای گروهه ای سنی مختلف باید اجرا شود و برای افرادی که با تشخیص پزشک دچار کمبود ویتامین D  باشند پروتکل های درمانی توسط پزشک معالج تجویز می شوند.

منبع: دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت